Biogeografia

biologia i geografia stacjonarna, I rok studiów magisterskich; biologia i geografia zaoczna, III rok studiów licencjackich

• wykład (30 godzin) – prof. dr hab. W. Wesołowska
• zaliczenie wykładu – egzamin pisemny w formie testu

Zakres biogeografii, jej pozycja wśród innych nauk, definicja biosfery i jej charakterystyka, czynniki wpływające na rozmieszczenie organizmów żywych na Ziemi, prawo minimum Liebiega, zasada tolerancji ekologicznej Shelforda, bariery przemieszczania organizmów. Dyspersja i jej sposoby, procesy kolonizacji i ich dynamika, ekspansje naturalne i spowodowane przez człowieka, gatunki inwazyjne, typy przemieszczeń zwierząt, trasy dyspersyjne. Zasięgi geograficzne organizmów, ich rodzaje i właściwości, relikty biogeograficzne i przyczyny ich powstawania, znaczenie izolacji geograficznej - gatunki endemiczne, gatunki wikaryzujące, zasięgi wyższych taksonów, reguła Rapoporta, zasady regionalizacji chorologicznych. Metody wyznaczania zasięgów geograficznych organizmów i sposoby ich przedstawiania na mapach. Zmienność wewnątrzpopulacyjna i międzypopulacyjna, jej przyczyny, zmienność ciągła i skokowa, przystosowawczy charakter zmienności, reguły klimatyczne. Wpływ klimatu na rozmieszczenie roślin i zwierząt, charakterystyka głównych biomów lądowych i morskich Ziemi, specyfika obszarów górskich. Przegląd krain biogeograficznych i ich charakterystyka. Biogeograficzna charakterystyka Polski. Warunki życia w morzach, pływy morskie, rytmika procesów życiowych organizmów żyjących w strefie pływów. Bałtyk w przeszłości i dzisiaj. Wyspy kontynentalne i oceaniczne, czynniki wpływające na zróżnicowanie świata żywego wyspy, teoria równowagi dynamicznej McArthura i Wilsona, przystosowania organizmów do życia na wyspach. Wpływ przemian środowiska w plejstocenie i holocenie na obecny obraz rozmieszczenia gatunków. Wyjaśnienie zakresu znaczeniowego pojęcia „różnorodność biologiczna”, stopień poznania różnych siedlisk, znaczenie bogactwa gatunkowego Ziemi, jego zagrożenia i współczesne tempo wymierania gatunków, wpływ człowieka na przyrodę, powody konieczności minimalizowania skutków antropopresji. Współczesne przemiany środowiska przyrodniczego, procesy udomowiania zwierząt, pochodzenie głównych upraw.